Alfafetoproteina (AFP)

O badaniu

AFP (alfa-fetoproteina) jest białkiem wytwarzanym we wczesnym okresie ciąży przez hepatocyty (komórki wątroby) płodu i inne tkanki płodowe.

W zależności od wieku ciążowego alfa-fetoproteina może przenikać przez łożysko do krwiobiegu matki, a zatem poziom AFP jest podwyższony podczas ciąży.

Bardzo wysokie poziomy AFP są również obserwowane we krwi noworodków, które stopniowo maleją podczas pierwszego roku ich życia.

Badanie alfa-fetoproteinowy mierzy jego ilość we krwi. Służy jako wskaźnik obecności oraz zaawansowania ciąży. Uważany jest także za ważny marker wielu chorób nowotworowych, wywodzących się z tkanek zarodkowych, takich jak:

• rak wątrobowokomórkowy
• wątrobiaku zarodkowym
• niektóre guzach przewodu pokarmowego,
• nienasieniakowe guzy zarodkowe (tak zwane raki zarodkowe).

Wzrost AFP obserwuje się u ponad 70% pacjentów z rakiem wątrobowokomórkowym i u 50-70% pacjentów z guzami jądra niebędącymi nasieniakiem.

Oprócz nowotworów zaobserwowano zwiększone stężenia tego wskaźnika u pacjentów z przewlekłą łagodną chorobą wątroby, taką jak zapalenie wątroby i marskość wątroby.

Cel badania

Badanie poziomu alfa-fetoproteiny zazwyczaj wykonuje się w celach takich jak:

• diagnoza pierwotnego raka wątrobowokomórkowego
• diagnoza guzów pochodzących z jąder i jajników (bez nasieniaka)
• monitorowanie i śledzenie postępów leczenia pacjentów z guzami zarodkowymi i wątrobowokomórkowymi
• badanie pacjentów z marskością wątroby w celu wczesnego wykrycia raka wątroby
• obserwacja pacjentów z wysokim ryzykiem rozwoju nowotworów zarodkowych (pacjenci cierpiący na wnętrostwo, czyli niezstąpienie jąder z jamy brzusznej do worka mosznowego)
• badanie przesiewowe w kierunku wad rozwojowych cewy nerwowej płodu podczas ciąży

U pacjentów z rakami zarodkowymi zaleca się badanie AFP w połączeniu z poziomem hormonu ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej (hCG)