D-dimery
O badaniu
Podczas procesu degradacji skrzepu fibrynowego pod wpływem plazminy powstają fragmenty fibryny –są to tzw. D-dimery.
Te cząsteczki uznawane są za wskaźniki nadkrzepliwości (tj. zwiększonego krzepnięcia krwi) oraz endogennej fibrynolizy- procesu rozkładu powstałych już zakrzepów. Ich podwyższony poziom występuje również u pacjentów, którzy doświadczyli zakrzepicy o różnej etiologii.
Wynik badania D-dimerów zawierający się w normie w 95% przypadków wyklucza występowanie ostrej zatorowości płucnej i zakrzepicy żył głębokich.
Poziomy powyżej wartości referencyjnych świadczą o występowaniu patologii, ale nie mogą być jedynym wskaźnikiem obecności stanu chorobowego- w celu skutecznego postawienia diagnozy należy wykonać dodatkowe badania.
Wysoki poziom D-dimerów może oznaczać, że u pacjenta występuje:
- DIC – zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego
- inne stany związane z aktywacją układu fibrynolitycznego – np. niedawno przebyta operacja, trwające lub niedawne krwawienie, przebyty uraz lub choroba zakrzepowo-zatorowa.
- wysoki poziom D-dimerów jest również związany z ciążą, chorobami wątroby, chorobami nowotworowymi, stanami zapalnymi oraz innymi chorobami ustrojowymi.
Podwyższony poziom czynnika reumatoidalnego we krwi pacjenta może skutkować występowaniem wyników fałszywie dodatnich (tj. wysokich poziomów D-dimerów w badaniu).
Cel badania
Badanie to może być stosowane w celu oszacowania ryzyka wystąpienia zakrzepicy żył głębokich, oraz zatorowości płucnej. W ponad 95% przypadków gdy wynik badania D-dimerów jest ujemny, można wykluczyć obecność tych chorób u pacjenta.
Należy zachować szczególną ostrożność podczas oceny wyników badania u kobiet w ciąży– od początku ciąży poziom D-dimerów we krwi ciężarnej stopniowo wzrasta i już w ok. 20 tygodniu ciąży jest on nieprzydatny diagnostycznie. Około czterech tygodni po porodzie poziomy D-dimerów wracają do normy i można ponownie stosować to badanie w celu diagnozy chorób.
Badanie D-dimerów jest bardzo przydatne w ocenie ryzyka nawrotu zakrzepicy u pacjentów z zakrzepicą żył głębokich w wywiadzie, których przyczyną nie są wrodzone zaburzenia krzepliwości krwi. D-dimery jest również wskaźnikiem stosowanym w diagnozie zespołu DIC (zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego), w połączeniu z innymi czynnikami, np. poziomami płytek krwi.
Badanie jest również wykonywane u pacjentów leczonych trombolitycznie w celu oceny stopnia degradacji skrzepliny- czyli skuteczności leczenia.
Jest to także cenny wskaźnik u pacjentów z podejrzeniem rozwarstwiania aorty, pacjentów z przewlekłym migotaniem przedsionków, niewydolnością serca i innymi zaburzeniami kardiologicznymi. Badanie to wykonuje się również u kobiet z niepłodnością o nieokreślonym podłożu i u osób z podejrzeniem trombofilii (wrodzonej predyspozycji do powstawania zakrzepów).
