Dihydrotestosteron, całkowity testosteron, sterydy

O badaniu 

Dihydrotestosteron (DHT) jest najaktywniejszą biologicznie formą najważniejszego męskiego hormonu płciowego, czyli testosteronu. Dihydrotestosteron jest wytwarzany w organach i tkankach organizmu (prostata, skóra itp.) poprzez konwersję z testosteronu. Oznaczanie DHT we krwi jest ważnym parametrem laboratoryjnym w kontekście diagnostyki płodności. Problemy z dihydrotestosteronem są również częstą przyczyną łysienia. Testosteron to pierwotna forma DHT. Podobnie jak w przypadku testosteronu, struktura DHT również opiera się na 19 atomach węgla. DHT powstaje z testosteronu w narządach ciała, takich jak prostata, pęcherzyk nasienny i najądrza. Podobnie jak testosteron, DHT może również hamować uwalnianie GnRH w podwzgórzu poprzez mechanizm ujemnego sprzężenia zwrotnego i w konsekwencji obniżać produkcję testosteronu i DHT. 

Na etapie embrionalnym dihydrotestosteron odpowiada za prawidłowe ukształtowanie moszny i prącia. W późniejszych etapach życia odpowiada za właściwą pracę prostaty i odczuwanie popędu płciowego. Determinuje też w mężczyznach większą siłę mięśniową, niż ta, którą dysponują kobiety.

Na etapie dojrzewania płciowego DHT determinuje powiększanie penisa oraz moszny u młodych chłopców. Dodatkowo odpowiada za pojawienie się zarostu na twarzy i owsłonienia na całym ciele. Dba także o właściwe funkcjonowanie gruczołu krokowego i pęcherzyków nasiennych.

Dihydrotestosteron stosuje się czasem jako hormonalny środek leczniczy u mężczyzn, u których stwierdza się zbyt niski poziom hormonów płciowych.

Dihydrotestosteron wykorzytuje się czasem jako nielegalny doping dla sportowców, aby zwiększyć wydolnośc i siłę mięśniową. Wiąże się to jednak z wieloma przykrymi konsekwencjami zdrowotnymi.

Cel badania

Pomiar stężenia DHT w surowicy wykonywany w celu określenia nadmiaru lub deficytów androgenów u obu płci. Dihydrotestosteron (5α-dihydrotestosteronu), DHT, aktywna forma testosteronu, jest hormonem androgenowym powstającym z testosteronu. DHT jest hormonem intrakrynnym, tzn. że powstaje i działa w tych samych komórkach. U mężczyzn większość krążącego DHT pochodzi z testosteronu, który wniknął do komórki docelowej i uległ konwersji pod wpływem enzymu 5-alfa-reduktazy. 30% DHT obecnego we krwi powstaje w komórkach jąder, 70% w wyniku konwersji w różnych tkankach, głównie w wątrobie.U kobiet, ze względu na wyższą produkcję androstendionu niż testosteronu, DHT we krwi pochodzi głównie z androstendionu i częściowo z dehydroepiandrosteronu.Podobnie jak testosteron, DHT pozostaje w trwałym kompleksie z SHBG. Krążący we krwi DHT stanowi ok.10% puli DHT obecnego w organizmie. Zmienność tkankowej reaktywności DHT powoduje jednak, że stężenie DHT w surowicy nie odzwierciedlareaktywności androgenów w tkankach obwodowych. Nadmiar DHT towarzyszy m.in. łysieniu typu androgenowego, przerostowi prostaty i nowotworom gruczołu krokowego. Głównym wskazaniem do pomiarów stężenia DHT w surowicy w przypadku mężczyzn jest łysienie androgenowe, w przypadku kobiet hirsutyzm. Innymi wskazaniami u obu płci jest bezpłodność i hipogonadyzm oraz trądzik i łojotok skóry. Ponadto, u kobiet kontrola przebiegu androgenowej terapii zastępczej, podejrzenie zespołu policystycznych jajników (PCOS) i zaburzenia miesiączkowania, a u mężczyzn kontrola terapii lekami hamującymi aktywność 5-alfa-reduktazy (np. w przebiegu nowotworu prostaty) i podejrzenie nowotworu jąder.

U dzieci oznaczenia DHT wykonywane są w przypadku niejednoznaczności płci - zaburzeń rozwoju seksualnego,DSD (ang. disorder of sexual devolepment).