FSH, hormon folikulotropowy, oleotropina
O badaniu
FSH wraz z hormonem luteinizującym (lutropina, LH) należą do rodziny hormonów gonadotropowych- czyli hormonów kontrolujących pracę gonad, tj. jajników u kobiet i jąder u mężczyzn. Są one syntetyzowane przez przysadkę mózgową pod wpływem hormonu z podwzgórza (gonadoliberyna, GnRH), który uwalniany jest, gdy poziomy hormonów płciowych w organizmie są niskie.
U kobiet FSH i LH stymulują wzrost i dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych oraz syntezę żeńskich hormonów płciowych- estrogenów. Podwyższony poziom tych hormonów w środku cyklu miesiączkowego wywołuje występowanie owulacji (uwolnienia pęcherzyka jajnikowego), która dzieli cykl na dwie fazy – pęcherzykową (przed owulacją) i lutealną (następującą po owulacji), z których każda trwa około 14 dni.
U mężczyzn hormon ten stymuluje spermatogenezę, czyli odpowiada za poprawną syntezę męskich komórek płciowych- plemników. U noworodków stężenie FSH wzrasta krótko po urodzeniu, a następnie wraz z wiekiem gwałtownie spada. Hormony płciowe później pozostają na niskim poziomie aż do okresu dojrzewania.
Sytuacje, w których hormony płciowe są niskie, a FSH i LH mogą być wysokie, to:
hipogonadyzm (nieprawidłowa funkcja jajników lub jąder)
menopauza
przewlekły alkoholizm
anoreksja
zespół Klinefeltera (rzadka choroba genetyczna mężczyzn charakteryzująca się, między innymi, nieprawidłowym rozwojem gonad)
Niski poziom hormonów FSH i LH występuje w niewydolności przysadki lub podwzgórza, a także w niektórych guzach nadnerczy, które wpływają na wydzielanie estrogenów i androgenów.
Cel badania
U kobiet badanie może być przydatne jako element procesu diagnostycznego, w takich sytuacjach jak:
diagnoza zaburzeń miesiączkowania (w tym brak miesiączki)
ocena rezerwy jajnikowej
diagnoza zespołu policystycznych jajników (PCOS)
podejrzewana niepłodność
podejrzewany hipogonadyzm lub zaburzenia czynności przysadki
ocena zespołu menopauzalnego
U mężczyzn badanie wykorzystuje się w celach:
wyjaśnienia różnorakich dysfunkcji osi podwzgórze-przysadka-gonady
diagnozy zaburzeń genetycznych z aberracjami chromosomowymi
monitorowania dysfunkcji jąder
