Herpes (Varicella Zoster) typ 3, przeciwciała IgA
O badaniu
Wirus ospy wietrznej-półpaśca (VZV), należący do rodziny Herpesviridae, powoduje dwa rodzaje chorób wysypkowych: ospy wietrznej w pierwotnym zakażeniu i półpaśca w przypadku jego reaktywacji.
Ospa wietrzna to jedna z chorób wieku dziecięcego charakteryzująca się zmianami skórnymi (pęcherze, które pękają, tworząc strupy) rozmieszczonymi dośrodkowo (zlokalizowanymi głównie na tułowiu, mniej na kończynach). Kolejne fale wysypki pojawiają się co 3-5 dni, przez cały okres trwania choroby pojawiają się nowe wykwity, a stare zmiany goją się.
Ospa jest bardzo zaraźliwa, występuje sezonowo, przenosi się drogą kropelkową. Źródłem infekcji są osoby dotknięte chorobą w okresie jej inkubacji (10-20 dni) oraz w pierwszych dniach. W większości przypadków choroba ma łagodny przebieg i nie wymaga leczenia, a powikłania są rzadkie- jeśli wystąpią, najczęściej wskazuje to na stan obniżonej odporności osoby. Zasadniczo, cięższy przebieg ospy obserwuje się u dorosłych.
Wirus ospy, jak reszta wirusów z rodzaju Herpes, ma zdolność pozostawania w organizmie do końca życia w formie utajonej w komórkach układu nerwowego. Wiele lat po przechorowaniu ospy, może dojść do reaktywacji wirusa (której sprzyjają stres, zmęczenie, uraz, starzenie się, leki obniżające odporność). Pojawia się ostry ból, któremu towarzyszy pojawienie się jednostronnej wysypki pęcherzowej ograniczonej pewnego obszaru skóry. Najczęściej atakowane są dermatomy klatki piersiowej, a neuralgia (ból z zadrażnionych nerwów) może utrzymywać się nawet do końca życia.
Ospa stanowi również problem u kobiet w ciąży, infekcja nabyta w jej pierwszej połowie przenosi się przez łożysko na płód i wrodzoną ospę wietrzną (blizny skóry, zaburzenia rozwoju kończyn, wady oczu, zaburzenia OUN, drgawki). W drugiej połowie ciąży (z wyjątkiem ostatnich 5 dni) zakażenie matki nie ma wpływu na płód ze względu na przenoszenie przeciwciał ochronnych przez łożysko.
Ospa wietrzna okołoporodowa może wystąpić u noworodka, gdy choroba matki występuje 5 dni przed porodem lub w ciągu pierwszych 48 godzin po nim. U dotkniętych nią dzieci rozwija się ciężka choroba, która objawia się wykwitami krwotocznymi, zapaleniem mózgu czy płuc.
Pierwszej infekcji ospą można zapobiec poprzez szczepienie; zalecane jest u dzieci zdrowych i obowiązkowe u dzieci z grup ryzyka ciężkiego przebiegu ospy (chorych na nowotwory, przed rozpoczęciem leczenia obniżającego odporność, z niedoborami odporności).
Diagnostyka serologiczna zakażeń VZV opiera się na wykrywaniu przeciwciał w różnych klasach ( IgG, IgA i IgM). Umożliwia ocenę fazy infekcji (aktywna, przebyta) czy skuteczności szczepienia.
Cel badania
Test jest zalecany we wskazaniach:
- ocena skuteczności immunizacji (nabycia odporności na ospę) przez szczepienie
- badanie, czy osoba nieszczepiona przebyła infekcję wirusem i uzyskała na nią odporność (szczególnie u osób z grup ryzyka: kobiet planujących ciążę, u osób przed przeszczepieniem narządu lub rozpoczęciem terapii przeciwnowotworowej obniżającej odporność)
- ocena reaktywacji zakażenia u osób z obniżoną odpornością
- ocena ryzyka rozwinięcia infekcji po kontakcie osoby nieszczepionej z osobą zakażoną (szczególnie u osób zagrożonych: noworodków, kobiet ciężarnych, osób z obniżoną odpornością)
- testy przesiewowe pracowników służby zdrowia (pacjenci długotrwale hospitalizowani z obniżoną odpornością mogą nabawić się od nich ciężkich zakażeń szpitalnych)
- potwierdzenie infekcji u osoby z jej klinicznymi objawami i różnicowanie jej z innymi przyczynami powodującymi wysypki.
W celu weryfikacji podejrzenia, że nietypowe, ciężkie objawy u osób z grup ryzyka są powikłaniami ospy, test można uzupełnić wykrywaniem materiału genetycznego wirusa metodami molekularnymi (PCR) w próbce krwi lub płynu mózgowo-rdzeniowego
