Krztusiec (Bordetella pertussis), przeciwciała IgG
O badaniu
Bordetella pertussis to wewnątrzkomórkowa bakteria, która jest chorobotwórcza wyłącznie dla ludzi i wywołuje krztusiec (koklusz).
Krztusiec jest chorobą wieku dziecięcego, ale może wystąpić także u dorosłych. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową. Choroba trwa 6 – 8 tygodni, a w jej przebiegu wyróżnia się trzy okresy: nieżytowy (objawy przypominające przeziębienie), napadowego kaszlu i zdrowienia. Zakaźność osoby chorej na krztusiec jest bardzo duża, zwłaszcza w okresie nieżytowym i na początku napadowego kaszlu.
Najważniejszym czynnikiem chorobotwórczości Bordetella pertussis jest produkowana przez bakterię białkowa toksyna krztuścowa (pertussigen), która powoduje zaburzenia funkcji komórek nabłonka dróg oddechowych, pobudza limfocyty (białe krwinki), powoduje hipoglikemię (niskie stężenie glukozy we krwi) oraz potęguje wrażliwość ustroju na histaminę, co może doprowadzić do anafilaksji (rozwinięcia objawów wstrząsu) w przebiegu choroby. To głównie za sprawą jej działania, napady kaszlu mogą utrzymywać się nawet do kilku miesięcy, do momentu pełnej regeneracji uszkodzonego nabłonka dróg oddechowych.
Tylko w bardzo wczesnej fazie choroby (nieżytowej, w której ciężko zidentyfikować Bordetellę jako przyczynę objawów) leczenie antybiotykiem może zahamować jej rozwój. W fazach z rozwiniętym kaszlem, antybiotyk jedynie skraca okres zaraźliwości dla innych osób, natomiast nie ma wpływu na objawy choroby. Mimo wszystko, zalecana jest izolacja kontaktowa chorego.
Najpoważniejsze powikłania choroby występują w małych dzieci, u których poza infekcją dróg oddechowych, krztusiec może powodować bezdechy i drgawki. Przed wprowadzeniem obowiązkowej szczepionki, krztusiec był długo jedną z głównych przyczyn śmierci niemowląt. Stąd u nich konieczność szybkiej diagnostyki, i jeśli okaże się to niezbędne, hospitalizacji. U dorosłych, poza uciążliwymi objawami, długoterminowe konsekwencje krztuśca są mniej groźne.
Testy serologiczne (na obecność przeciwciał we krwi w różnych klasach, IgA, IgM, IgG) monitorują odpowiedź układu odpornościowego organizmu na B. pertussis. W celu potwierdzenia lub wykluczenia infekcji, można je uzupełnić o hodowlę bakterii w posiewie na podłożu lub badanie metodą PCR w celu wykrycia materiału genetycznego patogenu. Próbki do tych testów pobiera się w formie wymazu z nosogardzieli lub aspiratu z nosa.
Cel badania
Badanie wykonuje się w przypadku podejrzenia aktywnej infekcji krztuścem, szczególnie u małych dzieci, w celu zróżnicowania przyczyny infekcji dróg oddechowych (np. z grypą, zapaleniem oskrzeli, wirusem RSV).
Przeciwciała w klasie IgA pojawiają się jako jedne z pierwszych w najwcześniejszej fazie infekcji, utrzymują się we krwi do 4 miesięcy, po czym zanikają.
Test może też okazać się przydatny w ocenie odpowiedzi poszczepiennej u niemowlaków, eliminacja IgA przy utrzymywaniu się IgG, gwarantuje nabycie odporności.
