Cholinoesteraza

O badaniu

Acetylocholinesteraza (AchE) to najbardziej znany enzym z grupy cholinesteraz, i jest ona obecna w układzie nerwowym i erytrocytach. Inna, podobna do niej substancja to pseudocholinesteraza (PChE) syntetyzowana w wątrobie.

Istnieje szereg toksyn, które w przypadku dostania się do organizmu, hamują aktywność enzymów cholinesteraz we krwi, co skutkuje nagromadzeniem się nierozłożonej acetylocholiny, stale pobudzającej zakończenia w obrębie układu nerwowego. Jednymi z takich substancji są pestycydy, owadobójcze środki ochrony roślin. Przebieg zatrucia, które jest nimi spowodowane może być ostry (gdy przyjęta zostaje jednorazowa duża dawka) lub przewlekły (gdy małe dawki kumulują się w organizmie z biegiem czasu).

W przypadku ostrego zatrucia, stan pacjenta pogarsza się gwałtownie, istnieje również zagrożenie życia i istotne jest jak najszybsze przerwanie ekspozycji osoby narażonej na pestycydy. W sytuacji zatrucia przewlekłego, jego objawy mogą być niezauważalne i narastają w czasie, pojawiając się dopiero gdy poziom AChE we krwi zmniejsza się do 30% prawidłowej wartości. Aktywność enzymu wraca do normy po 3–6 tygodniach od momentu ustania kontaktu z substancją toksyczną (szybciej w przypadku PChE, AchE regeneruje się wolniej).

Istnieje również ewentualność, że zaburzenie działania cholinoesteraz nie jest spowodowane blokadą przez substancje z zewnątrz, ale dziedzicznymi mutacjami genetycznymi. Choroba ujawnia się zazwyczaj po zabiegach chirurgicznych, w których używa się środków zwiotczających mięśnie- w normalnych warunkach powinny one działać krótko i zostać rozłożone przez cholinoesterazy, w przypadku ich obniżonej aktywności, blokada nerwowo-mięśniowa przedłuża się, co może prowadzić do szeregu powikłań. Dotknięci schorzeniem pacjenci wymagają stosowania dużo niższych dawek leków, stąd zachodzi konieczność ich wczesnego zidentyfikowania i dostosowania sposobu znieczulenia.

Cel badania

Badanie to jest zalecane do wykonania u osób:

diagnozowanych w kierunku zatrucia środkami owadobójczymi, z szeregiem charakterystycznych objawów i ryzykiem narażenia na te substancje;

związanych zawodowo z pracą ze środkami ochrony roślin, w dziedzinach takich jak rolnictwo czy przemysł chemiczny, gdy wchłanianie toksyn hamujących cholinoesterazę może być przewlekłe i nastąpić przez wdychanie lub kontakt ze skórą;

z podejrzeniem istnienia wrodzonego niedoboru cholinoesterazy: z historią epizodów w przeszłości lub dodatnim wywiadem rodzinnym w kierunku przedłużającego się bezdechu i paraliżu po operacji po zastosowaniu jako środka zwiotczającego mięśnie do zabiegu sukcynylocholiny;

ze stanami zapalnymi wątroby czy przy jej uszkodzeniu, w celu określenia funkcji i czynności wydzielniczej tego narządu.