Ludzka gonadotropina kosmówkowa

O badaniu

Badanie stężenia Beta hCG (podjednostki beta gonadotropiny kosmówkowej) może potwierdzić ciążę 6-10 dni po zapłodnieniu. Biologiczna rola hormonu podczas ciąży polega na utrzymaniu ciałka żółtego, a także regulacji wytwarzania hormonów steroidowych u płodu.

Ludzka gonadotropina kosmówkowa (hCG) jest hormonem wytwarzanym naturalnie w warunkach ciąży przez łożysko, ponadto w śladowych ilościach produkują ją komórki gonadotropowe przedniego płata przysadki. W patologicznych przypadkach hCG wydzielają różnego rodzaju nowotwory.

hCG ma dwie oddzielne podjednostki – alfa i beta. Podjednostka alfa jest wspólna dla wszystkich hormonów glikoproteinowych (TSH, LH, FSH), natomiast podjednostka beta jest ściśle specyficzna dla samej gonadotropiny kosmówkowej, więc w jej badaniu nie występuje ryzyko reaktywności krzyżowej i fałszywie dodatniego wyniku.

Stężenie Beta hCG może być oznaczone w surowicy lub jako szybki test jakościowy (paskowy) w moczu. Poziomy Beta hCG rosną wykładniczo w czasie ciąży, podwajając swoją wartość po każdych 24 godzinach, a ich szczyt odnotowujemy po 8–12 tygodniach. Produkcja hormonów gwałtownie spada po około 20 tygodniach.

Niektóre słabo zróżnicowane lub niezróżnicowane guzy zarodkowe (kosmówczaki, nasieniaki) są związane z nieprawidłowym wytwarzaniem hCG. 

Stąd oznaczanie stężenia Beta hCG jest niezwykle istotne w diagnostyce onkologicznej.

Cel badania

Podwyższony poziom Beta hCG występuje:

• w fizjologicznej ciąży;
• Nieprawidłowe zmiany stężenia Beta hCG w przebiegu ciąży mogą świadczyć o zaburzeniach rozwojowych płodu – jej pomiar jest elementem tzw. testu PAPP-A wykonywanego u każdej ciężarnej w 11-14 tygodniu ciąży w celu oceny ryzyka występowania zespołów genetycznych;
• przy braku fizjologicznej ciąży: w ciąży pozamacicznej (obserwujemy znacznie wolniejsze tempo przyrostu Beta hCG – stężenie nie podwaja się co 24h), samoistnym poronieniu, gruczolaku przysadki, hipogonadyzmie;
• z przyczyn nowotworowych: w chorobach trofoblastu (zaśniadzie groniastym, kosmówczaku wywodzącym się z komórek łożyska), nasieniaku jąder.

Całkowite stężenie Beta hCG może być również podwyższone w raku jelita grubego, jajnika, płuc i piersi.

Monitorowanie stężenia Beta hCG, również pooperacyjne, jest przydatne w ocenianiu skuteczności leczenia i wykrywaniu wczesnych nawrotów choroby.

Wskaźnik może być używany jako:

• marker ciąży – umożliwia wczesne wykrycie ciąży, obliczenie wieku ciążowego, stwierdzenie ciąży pozamacicznej i aborcji/ poronienia.
• marker nowotworzenia- w zastosowaniach takich jak diagnoza i monitorowanie guzów wytwarzających hCG pochodzenia łożyskowego, jąder lub jajników.