Kortyzol w moczu (codzienny mocz)

O badaniu

Oznaczenie stężenia wolnego kortyzolu w dobowej zbiórce moczu jest podstawowym badaniem w diagnostyce nadczynności kory nadnerczy w zakresie syntezy glikokortykoidów. Niezwiązany z białkami, wolny kortyzol, wydalany jest drogą filtracji kłębkowej i jego ilość w moczu bezpośrednio odzwierciedla ilość biologicznie aktywnej formy hormonu krążącego we krwi. 

Kortyzol stanowi 75-90% całkowitej ilości kortykoidów krążących we krwi. Produkcja i wydzielanie glikortykosteroidów w korze nadnerczy pozostaje pod kontrolą hormonu adrenokokortykotropowego (ACTH) wytwarzanego w przysadce mózgowej i czynnika uwalniającego ACTH - kortykoliberyny CRF produkowanej przez podwzgórze. 

Oznaczenie może być wykonywane jedynie w podejrzeniu hiperkortyzolemii, gdyż wzrost poziomu wolnego kortyzolu w moczu stwierdzany jest dopiero po znacznym przekroczeniu zdolności wiązania hormonu przez białka transportujące osocza. Zmniejszenie dobowego wydalania obserwuje się w pierwotnej i wtórnej niedoczynności kory nadnerczy. Zwiększone wydalanie stwierdza się w pierwotnej i wtórnej nadczynności. Na wynik pomiaru mają istotny wpływ choroby nerek wiążące się z upośledzeniem filtracji kłębuszkowej, stan nawodnienia organizmu oraz procedura przeprowadzenia zbiórki dobowej moczu.

Cel badania

diagnostyka zaburzeń czynności kory nadnerczy;

poszukiwanie nowotworów hormonalnie czynnych (produkujących hormony); 

kontrola w terapii sterydami nadnerczowymi.