Kreatynina
O badaniu
Kreatynina jest syntetyzowana w wątrobie, stamtąd trafia do mięśni szkieletowych, gdzie ulega przemianom (fosforylacji) do fosforanu kreatyny.
Ten metabolit jest sposobem na zmagazynowanie w nich energii- gdy mięśnie potrzebują jej do pracy, fosforan kreatyny rozpada się uwalniając do krwi kreatyninę.
Ilość kreatyniny jest utrzymywana na stałym poziomie, który jest bezpośrednio zależny od masy mięśniowej danej osoby. Im więcej mamy masy mięśniowej, tym większa ilość przechowywanego fosforanu kreatyny i odpowiednio wytworzonego w procesie przemian metabolicznych produktu końcowego- kreatyniny. Stąd też po intensywnej aktywności fizycznej stężenie kreatyniny w surowicy wzrasta. Źródłem kreatyniny są również żywność (zwłaszcza mięso) i suplementy.
Kreatynina w surowicy oraz moczu, obok mocznika, to główny związek azotowy. Oznaczanie proporcji pomiędzy stężeniem mocznika a kreatyniny w surowicy może okazać się pomocne w ustalaniu przyczyn podwyższenia stężeń tych substancji.
Kreatynina nie wiąże się w krążeniu z białkami i z krwi swobodnie przesącza w kłębuszkach nerkowych. Dalej w formie niezmienionej jest wydalana przez nerki z moczem, dobowe wydalanie u osób zdrowych jest względnie stałe. Stąd poziom kreatyniny w surowicy jest jednym z najważniejszych wskaźników czynności nerek, gdyż pośrednio odzwierciedla współczynnik filtracji kłębuszkowej. Pogorszenie czynności nerek charakteryzuje się wzrostem poziomu kreatyniny.
Cel badania
Badanie wykonuje się głownie w celu oceny czynności nerek w przebiegu ich chorób lub narażenia na działanie toksyn, przyjmowania uszkadzających je leków.
Stężenie kreatyniny jest również rutynowo oznaczane przed badaniami wymagającymi podania dożylnego kontrastu, jak tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny.
U pacjentów po przeszczepie nerki badanie służy do monitorowania funkcji przeszczepionego narządu.
Badanie kreatyniny jest szczególnie przydatne w diagnostyce pacjentów:
- z objawami zakażenia dróg moczowych;
- z wysokim ciśnieniem krwi;
- z ostrą i przewlekłą choroba nerek;
- z chorobami przebiegającymi z biegunką, wymiotami, obfitym poceniem się;
- po ciężkich zabiegach operacyjnych;
- w posocznicy, wstrząsie;
- hemodializowanych;
- z chorobami metabolicznymi (cukrzyca, hiperurykemia);
- ciężarnych;
- z chorobami o zwiększonym metabolizmie białek (szpiczak mnogi, akromegalia);
- leczonych lekami nefrotoksycznymi.
