N-końcowy region mózgowego peptydu natriuretycznego (typu B) (NT-proBNP)
O badaniu
NT-proBNP to hormon uwalniany przez komórki mięśniowe komór serca podczas wzrostu ich napięcia, przy narastającym obciążeniu. Jego oznaczanie znajduje więc zastosowanie w przebiegu niewydolności serca.
Zmniejszenie siły skurczu serca może być spowodowane szeregiem chorób, które prowadzą do jego uszkodzenia. Jedną z najczęstszych przyczyn jest choroba niedokrwienna serca, kiedy w wyniku obecności blaszek miażdżycowych w naczyniach wieńcowych, zmniejsza się zaopatrzenie mięśnia sercowego w tlen.
Długotrwałe utrzymywanie się takiego stanu pogarsza stan serca, a w sytuacji gdy naczynie zostanie całkowicie zablokowane, może doprowadzić do zawału. Inne przyczyny niewydolności serca to:
- nadciśnienie tętnicze,
- arytmie,
- zapalenie mięśnia sercowego,
- wady zastawek serca,
- kardiomiopatie (wady wrodzone serca)
Do diagnozowania niewydolności serca, poza badaniami obrazowymi, wykorzystuje się też badania laboratoryjne, do których zalicza się pomiar poziomu peptydów natriuretycznych. Jeden z nich to BNP- mózgowy peptyd natriuretyczny. Powstaje on z pre-proBNP, który przez odcięcie peptydu sygnałowego tworzy proBNP, a ten jest rozkładany do aktywnego biologicznie BNP i nieaktywnego NT-proBNP. Obie końcowe substancje mogą być oznaczane w surowicy krwi. Jednakże nieaktywny NT-proBNP jest lepszym i bardziej wiarygodnym parametrem ze względu na większą stabilność oraz dłuższy czas półtrwania.
Peptydy natriuretyczne to grupa hormonów, które powodują spadek ciśnienia krwi i rozkurcz naczyń obwodowych w organizmie. Gdy serce ma trudności z pompowaniem wystarczającej ilości krwi do tkanek, wzrasta wytwarzanie peptydów, które przez zmniejszenie oporu przeciwko któremu musi ono pracować, je odciążają. Taka sytuacja ma miejsce w niewydolności serca. Stężenia BNP i NT-proBNP są podwyższone u chorych z niewydolnością zarówno lewej jak i prawej komory, korelują ze stopniem niewydolności i z rozmiarami jam serca.
Cel badania
Badanie ma na celu diagnozowanie i ocenę zaawansowania:
- chorób kości
- przewlekłej choroby nerek
- kamicy nerkowej
- przewlekłego alkoholizmu.
Służy również do monitorowania stanu pacjentów dializowanych, a także pacjentów po operacji tarczycy. Jego poziomy należy również badać, jeśli podejrzewa się niedobór witaminy D i zespoły złego wchłaniania.
Poziom fosforanów we krwi powinno zawsze badać łącznie z poziomem wapnia, ponieważ są one od siebie zależne- wzrost stężenia jednego z nich prowadzi do spadku stężenia tego drugiego z organizmu. Ponadto w przebiegu wielu chorób, które zwiększają poziom wapnia we krwi, występuje automatycznie obniżenie stężeń fosforu. Poziomy fosforanów należy badać w przypadku występowania wszystkich powyższych okoliczności, a także przy podejrzeniu hipofosfatemii i hiperfosfatemii, ponieważ łagodne zaburzenia poziomów fosforanów są na ogół bezobjawowe. Badanie jest najczęściej przeprowadzane po nieprawidłowym wyniku testu wapniowego.
Niedobór tego pierwiastka (hipofosfatemia) jest stosunkowo rzadki, a jego objawy obejmują:
- osłabienie siły mięśni,
- niewydolność oddechową i serca,
- a także drgawki i śpiączkę.
Hiperfosfatemia (czyli zbyt wysoki poziom tego pierwiastka) najczęściej przebiega bezobjawowo, ale prowadzi do uszkodzenia nerek i pojawienia się w nich zwapnień. Przy bardzo wysokich wartościach obserwuje się objawy podobne do hipokalcemii – skurcze mięśni, splątanie i drgawki.