Profil diagnostyka osteoporozy

O badanii

Profil kostny to pakiet badań, które oceniają stężenie minerałów i witamin konieczne dla zachowania zdrowych kości i stawów. Wczesne wykrywanie zaburzeń w ich strukturze umożliwia wdrożenie postępowania, które odwróci lub zahamuje proces niszczenia.

Kość to sztywny, twardy twór, stanowiący główny element szkieletu człowieka, będącego podporą całego organizmu. Budowa kości polega na tworzeniu na podłożu z tkanki łącznej tzw. matrycy kostne. Na zachowanie równowagi w ilości tych jonów wpływają głównie witamina D3 oraz hormony przytarczyc (parathormon) i tarczycy (kalcytonina). Wszystkie procesy wpływające na wchłanianie jonów w jelicie, wydzielanie hormonów przez gruczoły i w konsekwencji zmianę stężeń którejkolwiek z wyżej wymienionych substancji, mogą powodować zwiększone niszczenie kości.

Jedną z najbardziej znanych chorób kości jest osteoporoza, postępujące schorzenie charakteryzujące się zaburzoną architekturą, obniżeniem masy i upośledzoną wytrzymałością kości. W szczególności u kobiet po menopauzie, gdy stężenie estrogenów (żeńskich hormonów płciowych działających ochronnie na kość) spada, tempo niszczenia kości przewyższa tempo ich tworzenia. Stan równowagi całej gospodarki wapniowo-fosforanowej zostaje zachwiany.

Cel badania

Pakiet jest zalecany w celu profilaktycznej lub regularnej kontroli stanu układu kostnego, w szczególności do diagnozowania i monitorowania leczenia chorób przebiegających z utratą masy kostnej, takich jak:

• osteomalacja u dorosłych i krzywica u dzieci – brak mineralizacji kości, często z powodu niedoboru witaminy D lub wapnia
• osteoporoza – zmniejszenie gęstości mineralnej kości, zazwyczaj u kobiet w wyniku nikotynizmu i przedwczesnej menopauzy
• choroba Pageta – przebudowa struktury kostnej, współistnienie ognisk kościotworzenia i niszczenia w jednej kości
• nadczynność przytarczyc – nadmierne uwalnianie parathormonu stymuluje uwalnianie wapnia z kości
• nadczynność tarczycy – zwiększony obrót kostny jest wynikiem wzrostu spoczynkowej przemiany materii
• przewlekła choroba nerek – powodująca gromadzenie fosforanów w organizmie i brak aktywacji witaminy D3 do jej aktywnej formy, co zwiększa tempo przebudowy kostnej
• rak, który rozprzestrzenił się do kości
• długotrwałe unieruchomienie
• nadmierne stosowanie lub duże dawki glukokortykoidów
• zespół złego wchłaniania – w szczególności wapnia w jelicie
• choroby autoimmunologiczne – często zajmujące też stawy np. reumatoidalne zapalenie stawów, zwiększają ryzyko niedoboru witaminy D

Badanie należy wykonać niezwłocznie, gdy utrata masy kostnej zostanie wykryta podczas badań obrazowych gęstości mineralnej kości.